Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракасси шкулӗнче 1961 ҫулхи чӳкӗн 5-мӗшӗнче пулнӑ пушарта вилнӗ ачасемпе вӗрентекенсен ячӗпе часавай ҫӗклӗҫ. Ку инкекре 106 ачан тата 4 вӗрентекенӗн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Вӗсене тӑванла вилтӑпринче пытарнӑ.
Часавай тӑвасси пирки пӗлтӗр чӳк уйӑхӗнчех калаҫма пуҫланӑ, вырӑнне сӑвапланӑ та. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ пулӑшма шантарнӑ. Анчах ӗҫ пӑчланнӑ. Кӑҫал юпа уйӑхӗнче тин пӗрремӗш кирпӗче хунӑ. Халӗ унта иртен пуҫласа каҫчен ӗҫсем пыраҫҫӗ. Часавая ҫитес ҫул ҫулла туса пӗтермелле.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракассинче пысӑк инкек пулнӑранпа 61 ҫул ҫитнӗ. Шӑп та лӑп 61 ҫул каялла, чӳкӗн 5-мӗшӗнче, шкулта пушар тухнӑ.
Ҫав кун Октябрь революцине халалланӑ уяв пынӑ. Физика пӳлӗмӗнчен тухнӑ ҫулӑм акт залӗнче хӑвӑртах сарӑлнӑ. Ачасем, вӗрентекенсем чӳречерен урама тухма хӑтланнӑ, кӑшкӑрашнӑ. Часах тӑрри йӑтӑнса аннӑ та ҫуйхашу шӑпланнӑ...
Паян Хуракассинче инкекре вилнисене асӑнса лартнӑ палӑк умӗнче митинг иртнӗ. Ку хӑрушӑ инкекре вилнӗ 106 ачана тата 4 вӗрентекене асӑннӑ.
Иртнӗ эрнере хореографи ӑсталӑхӗн «Ташӑ эрешӗсем» республикӑри пӗрремӗш фестиваль-конкурсӗ иртнӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвне Куславкка районӗнчи Тӗрлемесри культура ҫуртӗнче пуҫтарӑннӑ.
Аса илтерер: хореографи конкурсне «Куславккасем» ентешлӗх тата Куславкка районӗн администрацийӗ Людмила Нянина тата Владимир Милютин балетмейстерсен ячӗпе ирттерме йышӑннӑ. Пултаруллӑ хореографсем ҫав тӑрӑхран тухнӑ.
Конкурса Чӑваш Енри Куславкка, Патӑрьел, Комсомольски, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Шупашкар районӗсенчи, Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Мари Элти Чикмери 9 коллектив 203 ташӑҫӑпа пырса ҫитнӗ.
Гран-прие Шупашкарти Тӗп культура тытӑмӗн «Сарпике» халӑх ташӑ ансамблӗ тата Шупашкар районӗнчи Тутаркассинчи «Белара» халӑх ташӑ ушкӑнӗ тивӗҫнӗ.
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, чӑваш поэчӗн Любовь Мартьяновӑн чӗри тапма пӑрахнӑ. Кун пирки Марина Карягина сӑвӑҫ, тележурналист «Контактра» халӑх тетелӗнчи страницинче хыпарланӑ, ӑна асӑнса сӑвӑ ҫырнӑ.
Любовь Васильевна Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче 1950 ҫулта ҫуралнӑ. Кӑҫал поэтӑмӑрӑн раштав уйӑхӗн 16-мӗшӗнче 72 ҫул тултармаллаччӗ. Любовь Мартьянова – 4 сӑвӑ кӗнеке авторӗ. Унӑн пӗрремӗш сӑввисем студентсен литература пӗрлешӗвӗн «Ҫилҫунат» кӑларӑмӗнче тата «Коммунизм ялавӗ» хаҫатра пичетленнӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче Любовь Васильевна «Тӑван Атӑл» журналта ӗҫленӗ.
Шупашкарта Сӑр тата Хусан хӳтӗлев чиккисене чавнӑ ҫынсене халалласа палӑк лартасшӑн. Конкурса ирттерме Шупашкар хула администрацийӗ 100 пин тенкӗ уйӑрнӑ.
Палӑка «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплексӗнче вырнаҫтарасшӑн. Конкурсра пӗрремӗш, иккӗмӗш тата виҫҫӗмӗш вырӑнсене йышӑннисене укҫан хавхалантарӗҫ. Ку тӗллевпе уйӑрнӑ ҫав 100 пин тенке тӑкаклӗҫ.
Сӑмах май, «Ҫыхӑнура» портал пӗлтернӗ тӑрӑх, Олег Николаев Элтепер тивӗҫне пурнӑҫлама тытӑниччен кунашкал палӑк 3 пулнӑ: Пӑрачкав, Тӑвай тата Сӗнтӗрвӑрри районӗсенче. Халӗ вара – 10-а яхӑн палӑк.
Республикӑра 5 ҫулта 247 яхӑн шкула тӗпрен юсама палӑртнӑ. Кун пирки Правительство ҫуртӗнче иртнӗ ларура ЧР вӗренӳ министрӗ Дмитрий Захаров пӗлтернӗ.
Пӗлтӗр 53 шкула ҫӗнетнӗ. Кӑҫал тата ҫитес ҫул 31 шкула юсама палӑртнӑ. Ҫитес ҫул хушма укҫа пулсан 22 шкула ҫӗнетӗҫ. 2024-2025 ҫулсенче 141 шкулта тӗплӗ юсав ирттермелле.
Ҫапла майпа 5 ҫулта республикӑра кивӗ шкулсем юлмалла мар. Хальлӗхе 119 шкул тӗлӗшпе экспертиза хатӗр. Елчӗк, Сӗнтӗрвӑрри, Комсомольски районӗсенчи 9 шкул документацине ҫеҫ экспертизӑна халӗ те яман.
Паян Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче мухтавлӑ чӑваш ывӑлӗ, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлта ҫуралса ӳссе тӗнче уҫлӑхне парӑнтарнӑ Андриян Николаев космоса вӗҫнӗренпе 60 ҫул ҫитнӗ ятпа савӑнӑҫлӑ мероприяти иртрӗ.
Андриян Николаев — икӗ хут Совет Союзӗн Геройӗ, авиацин генерал-майорӗ. Чӑваш Енре паян сумлӑ ҫынсем чылай пухӑннӑ.
Паллӑ кунпа Пӗтӗм тӗнчери космос станцийӗнчи космонавтсем: Олег Артемьев, Денис Матвеев, Сергей Корсаков — видеосалам ҫитерчӗҫ. Савӑнӑҫлӑ мероприятире Андриян Николаевӑн юратнӑ юррине, «Вӗҫ, вӗҫ, куккук» юрра, «ARTICLE» вокал ушкӑнӗ юрларӗ. Андриян Николавӑн амӑшӗн хӑй вӑхӑтӗнче ывӑлӗ ячӗпе каланӑ сӑмаха ҫырса илнине те итлеме май килчӗ.
Паян – Совет Союзӗн икӗ хут Паттӑрӗ Андриян Григорьевич Николаев космоса пӗрремӗш хут вӗҫнӗ кун. Вӑл унта 1962 ҫулхи ҫурлан 11-мӗшӗнче ҫӗкленнӗ. Унтанпа 60 ҫул ҫитнӗ.
Ҫак пулӑма халалласа республикӑра меропряитисем иртӗҫ. Вӗсем Шупашкарта тата Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче пулӗҫ. Митинг, велочупу, курав тата ытти мероприяти иртӗ.
Паян республикӑра сумлӑ хӑнасем пулӗҫ: РФ Паттӑрӗ, летчик-космонавт Юрий Маленченко, РФ Паттӑрӗ, летчки-космонавт Олег Скрипочка, Мускаври чӑваш наци культурин автономийӗн председателӗ Анатолий Григорьев, Павел Попович космонавтӑн хӗрӗ Наталия Березная, ҫар ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Иван Николаев.
Чӑваш Енри коммуналлӑ хуҫалӑхра ӗҫлекенсем асӑннӑ отрасль объекчӗсене хӗле хатӗрлессипе ҫине тӑраҫҫӗ. Ӗнерхи кун тӗлне илсен, ӗҫе 59,9 процент чухлӗ пурнӑҫланӑ.
Ӗҫ хӑвӑртлӑхӗ енчен Йӗпреҫ (29,0%), Сӗнтӗрвӑрри (31,4%), Ҫӗмӗрле (32,5%) тата Ҫӗрпӳ (34,6%) районӗсем юлса пыраҫҫӗ.
Коммуналлӑ хуҫалӑх объекчӗсене хӗле хатӗрлессипе Улатӑр, Элӗк, Патӑрьел, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Шӑмӑршӑ, Тӑвай районӗсем тата Улатӑр хули малта. Вӗсенче палӑртнӑ ӗҫ калӑпӑшӗн 70 процентне пурнӑҫланӑ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан 36 ҫулти арҫын пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗнче хӗр-тусӗпе вӑрҫӑнса кайнӑ. Вӑрах шухӑшласа тӑман вӑл – тӗнче тетелӗнче хӗрпе паллашнӑ.
Ҫӗнӗ тус хӑйӗнпе Оля тесе паллаштарнӑ. Хайхискер виҫҫӗмӗш кунхине арҫынтан 2,5 пин тенкӗ укҫа кивҫен ыйтнӑ. Сӗнтӗрвӑрри ҫынни куҫарса панӑ. Тепӗр кун иртсен хӗрарӑм тата укҫа ыйтнӑ. Хальхинче ӑна «кӗмӗл» хӗрӗ валли хаклӑ эмел туянма кирлӗ пулса тухнине ӗнентернӗ. 50 пине яхӑн тенке арҫын киви-енчӗке куҫарса панӑ. Кӑштах вӑхӑт иртсен «Оля» Шупашкарта тара илсе пурӑнакан хваттершӗн тӳлеме укҫа кирлине пӗлтернӗ. Арҫын каллех итленӗ.
Хӗрарӑм вара ҫӗнӗ тусӗпе тӗл пулма килӗшмен. Арҫын хӑй улталаннине ӑнланса илсен йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсем «Оля» текенни Кабарда-Балкар Республикинчи 29 ҫулти арҫын пулнине тупса палӑртнӑ. Вӑл укҫан пӗр пайне саплаштарнӑ. Тӗпчев малалла пырать.
-5.7 °C